Rannsóknin kannar tvísýnleika (e. precarity) fólks á leigumarkaði, í húsnæðisaðstæðum sem flestir Íslendingar kjósa að vera ekki í til langframa. Þrátt fyrir að séreignarstefna sé ríkjandi hjá almenningi og stjórnvöldum, þá jókst fjöldi einstaklinga á leigumarkaði eftir hrunið 2008. Það hlutfall hefur staðið nánast óbreytt síðan þá, þrátt fyrir stöðugan efnahagsvöxt, að undanskildu tímabili Covid-19 faraldursins.

Skoðað er af hverju svo hátt hlutfall einstaklinga sé enn á leigumarkaði og hvaða aðgerðir séu nauðsynlegar til þess að breyta þeirri þróun. Einn veigamikill þáttur tengist ferðamennsku. Fjöldi íbúða í langtímaleigu hefur dregist saman með tilkomu Airbnb skammtímaleigu fyrir ferðamenn, sem veitir leigusölum í flestum tilvikum miklu betri tekjur. Samhliða því hefur fjöldi nýrra Íslendinga, sem eru af erlendu bergi brotnir, aukist mikið vegna atvinnutækifæra í ferðamannageiranum. Fæstir hafa annan kost en að leigja sér íbúð, í það minnsta í fyrstu. Því hefur framboð á leiguhúsnæði minnkað og eftirspurn aukist.

Þó svo að laun hafi hækkað að raunvirði undanfarin ár þá hefur hækkun húsnæðisverðs verið enn hærri. Með hækkandi húsnæðisverði hafa möguleikar fólks á því að kaupa sitt eigið húsnæði því enn minnkað samanborið við það sem áður var. Hætta er því að skapast hérlendis, sem er í takti við þróunina víða erlendis, að hér myndist svokölluð „leigukynslóð,“ sem á ensku nefnist Generation Rent. Slíkt getur valdið vanlíðan og óöryggi hjá fjölda einstaklinga.

Þessi rannsókn miðar að því að draga saman upplýsingar og rannsaka möguleika á því að sporna við slíkri þróun.

• 1. Engin fátækt
• 2. Ekkert hungur
• 3. Heilsa og vellíðan
• 5. Jafnrétti kynjanna
• 6. Hreint vatn og hreinlætisaðstaða
• 10. Aukinn jöfnuður
• 16. Friður og réttlæti
• 17. Samvinna um markmiðin

Már Wolfgang Mixa dósent í viðskiptafræði við HÍ, Kristín Loftsdóttir prófessor í mannfræði við HÍ og Anna Lísa Rúnarsdóttir mannfræðingur

Um nám í viðskiptafræði

• RÚV: Silfrið
• RÚV: Það er verið að leigja fólki hreysi
• Stundin: Stjórnvöld hafa hlúð að tekjuháum og millistétt á kostnað leigjenda
• Fréttabladid.is: 40 prósent ná ekki að eignast húsnæði

• „Þú veist ekki hvaða húsnæði þú ferð í næst“: Tvísýnleiki og upplifun leigjenda af íslenskum húsnæðismarkaði (2021).
• Tourism Development and Housing After Iceland´s 2008 Crash (2021)