Málstofa um ferðamál
Málstofustjóri: Vera Vilhjálmsdóttir
Markaðssetning áfangastaða: Mikilvægi samþættingar markaðsskilaboða
Áfangastaðir víðsvegar um hnöttinn eru í sívaxandi samkeppni hver við annan fyrir tilstilli aukinnar hnattvæðingar og ört vaxandi ferðamennsku um allan heim. Markaðssetning áfangastaða og mörkun áfangastaða skiptir þar sköpum fyrir sýnileika og aðdráttarafl staða á hinu stóra markaðssvæði heimsins. Það flókna ferli sem markaðssetning og mörkun áfangastaða felur í sér er oft í höndum markaðsstofa sem hafa það verkefni á sínu snæri að samþætta markaðsskilaboð staðarins. Það getur oft reynst mjög erfitt vegna þess hversu margir ólíkir hagsmunaaðilar eru á hverjum stað.
Markaðsstofa Norðurlands hefur fengið Rannsóknamiðstöð ferðamála og Háskólann á Hólum til að framkvæma rannsókn sem hefur það markmið að kanna markaðsmál fyrirtækja í ferðaþjónustu á Norðurlandi og afla vitneskju um gestina sem sækja svæðið heim. Einn liður í þeirri rannsókn er spurningakönnun sem send var til fyrirtækja og sveitarfélaga á Norðurlandi í lok febrúar 2019 þar sem spurt var um markaðsmál og markhópa fyrirtækjanna. Í þessu erindi verður rýnt í frumniðurstöður spurningakönnunarinnar út frá hugmyndum um mikilvægi samþættingar markaðsskilaboða. Einnig verður fjallað um hlutverk markaðsstofa í markaðssetningu og uppbyggingu áfangastaða.
Menning, saga og ferðamenn
Náttúra Íslands er sterkt aðdráttarafl fyrir þá ferðamenn sem hingað koma en íslensk menning hefur verið að sækja í sig veðrið á undanförnum árum í þessum efnum. Árið 2018 nefndu um 75% erlendra ferðamanna íslenska menningu sem eina af kveikjunum að Íslandsferðinni, en til samanburðar nefndu um 40% að menning og saga Íslands hafi haft áhrif þar á árið 2011.
Hvernig birtist þessi áhugi ferðamanna á íslenskri menningu í þeim afþreyingarmöguleikum sem þeir nýta sér í heimsókninni til Íslands? Eru erlendir ferðamenn að skila sér inn á söfnin, setrin og sýningarnar í kringum landið? Hvernig virkar saga Norðurlands sem aðdráttarafl fyrir ferðamenn?
Í þessu erindi verður farið yfir helstu niðurstöður úr spurningakönnun sem gerð var meðal ferðamanna sem heimsóttu valin söfn, setur og sýningar á Norðurlandi sumarið 2019. Könnunin var unnin að beiðni Markaðsstofu Norðurlands og var markmið hennar að fá innsýn í áhuga ferðamanna á sögu Norðurlands, hvað einkenni þennan markhóp og hver upplifun þeirra sé af heimsókninni. Niðurstöðurnar verða einnig settar í samhengi við aðrar kannanir meðal ferðamanna, til að mynda Landamærakönnun Ferðamálastofu og svæðisbundnar rannsóknir á ferðavenjum erlendra ferðamanna.
Upplifun heimamanna af ferðamennsku á einstökum svæðum
Samkvæmt Vegvísi ferðaþjónustunnar er jákvætt viðhorf landsmanna til ferðaþjónustu einn lykilmælikvarða á stöðu íslenskrar ferðaþjónustu. Skilningur á viðhorfum heimamanna er talinn vera meðal lykilþátta fyrir farsæla og sjálfbæra þróun ferðamennsku og stýringu áfangastaða en í sinni einföldustu mynd upplýsa félagsleg þolmörk um það hvenær gestakomur eru farnar að hafa neikvæð áhrif á viðhorf heimamanna.
Í erindinu er sjónum beint að reynslu heimamanna af því að búa við ferðaþjónustu og ferðamenn í byggðum landsins. Erindið byggir á 24 einstaklingsviðtölum og símakönnun (n=1481) meðal úrtaks íbúa á Húsavík, Reykjanesbæ, Stykkishólmi og Egilsstöðum sem fram fór haustið 2018. Viðtölin og könnunin voru hluti af rannsókn á viðhorfum heimamanna til ferðamanna og ferðaþjónustu sem unnin var fyrir og fjármögnuð af Ferðamálastofu. Dregnar verða fram bæði jákvæðustu og neikvæðustu hliðar ferðamennskunnar út frá sjónarhóli íbúa og sýnt hvaða þættir skipta íbúana mestu máli. Niðurstöðurnar gefa vísbendingar um að þó svo að sumir þættir séu öllum svæðunum sameiginlegir þá geti þeir haft mismunandi áhrif innan samfélaga. Þannig er hvert svæði einstakt og virðast ákveðnir staðbundnir þættir ráða mestu varðandi afstöðu íbúa.