Gagnreynt og gagnlegt vinnulag
Málstofustjóri: Halldór S. Guðmundsson
Í málstofunni verður fjallað um gagnreynt vinnulag (e.evidence based practice (EBP)). Þrjú erindi verða flutt um ólíka nálgun á viðfangsefnið, þar sem fjallað verður um skilgreiningar og hugtakanotkun EBP, niðurstöður rannsókna á viðhorfum til EBP og reynslu nemenda af því að takast á við Covid faraldur í vettvangsnámi sínu, gagnreynt vinnulag og viðbrögð á vettvangi á fordæmalausum tíma.
Sjá ágrip erindanna hér fyrir neðan og upptöku af málstofunni í heild sinni.
Fjölbreytileiki gagnreynds vinnulags (EBP)
Til að mæta síbreytilegum þörfum er kallað eftir nýjum hugmyndafræðilegum áherslum innan velferðarþjónustunnar, breyttri starfsmenningu og tækifærum til starfsþróunar. Fagfólk er hvatt til að viðhalda faglegri færni sinni í stöðugu lærdómsferli þar sem sí- og endurmenntun sé hinn daglegi veruleiki og einkennist af reglubundinni leit að gagnreyndri þekkingu og gagnlegum nýjungum á sviðinu. Í þessu samhengi hafa fagmenn innan ýmissa ólíkra greina, þar á meðal félagsráðgjafar, sýnt líkaninu um gagnreynt vinnulag áhuga og litið á það sem tækifæri til þess að bæta þjónustu og efla fagmennsku. Í erindinu verður fjallað um hugtök og skilgreiningar gagnreynds vinnulags (e. evidence based) og leitast við að draga fram ólík sjónarmið og áherslur í notkun hugtaksins og mikilvægi skýrleika í umræðu um gagnreynt vinnulag og gagnreyndar aðferðir. Fjallað verður um átta ólík hugtök og skilgreiningar sem tengjast gagnreyndu vinnulagi og rakin dæmi um fjölbreytileika gagnreyndra aðferða.
Lykilorð: evidence based practice, gagnreynt vinnulag, gagnreyndar aðferðir
Beiting gagnreynds vinnulags í velferðarþjónustu
Áhersla um aukna fagmennsku og gagnreynt vinnulag innan velferðarþjónustu hefur verið áberandi á síðustu áratugum. Umræðan hefur meðal annars snúið að því hvernig megi nýta niðurstöður rannsókna til þess að styðja faglegar ákvarðanir og gagnreynt vinnulag. Árið 2002 var sett fram þríliða líkan til þess að styðja fagfólk, þar á meðal félagsráðgjafa, við það að beita gagnreyndu vinnulagi í starfi. Þetta líkan hefur mætt andstöðu meðal hóps félagsráðgjafa sem telja það ekki samræmast starfsaðferðum félagsráðgjafa eða þörfum notenda. Í erindinu verður fjallað um viðhorf félagsráðgjafa til rannsókna og gagnreynds vinnulags og það sett í sögulegt samhengi. Megindleg rannsókn var gerð árið 2015 á viðhorfum starfandi félagsráðgjafa á Íslandi til rannsókna og gagnreynds vinnulags. Niðurstöður þeirrar rannsóknar benda til þess að félagsráðgjafar á Íslandi nýti niðurstöður rannsókna að takmörkuðu leyti í starfi en hafi almennt jákvætt viðhorf til gagnreynds vinnulags. Þrátt fyrir jákvætt viðhorf hafi þeir óljósar hugmyndir um hvernig beita megi gagnreyndu vinnulagi við ákvarðanatöku. Höfundur telur að þörf sé á umræðu og leiðbeiningu um beitingu gagnreynds vinnulags við ákvarðanatöku til þess að bæta gæði í velferðarþjónustu.
Lykilorð: gagnreynt vinnulag, velferðarþjónusta, viðhorf
Faghandleiðsla- þróunarverkefni
Kynnt verður þróunarverkefni um faghandleiðslu og útgáfu bókar með samnefndu heiti, Handleiðsla- til eflingar í starfi. Vinnuvernd, fagvernd, mannvernd. Markmið verkefnisins er að styrkja faghandleiðslu sem aðferð og hliðarstólpa í faglegu starfi á sviði heilbrigðis- og velferðarþjónustu, í því augnamiði að efla fagþroska, vernda fagfólk fyrir ofurálagi og afkastakröfum, og koma þannig í veg fyrir starfsþreytu og kulnun. Sérfræðingar hafa unnið hópstarf um fræðagrunn og þróun handleiðslu um langt skeið, sem hér er kynnt, m.a. þróun, heimildayfirlit, efnissöfnun og vinnsla bókar. Bókin sem er gefin út hjá Háskólaútgáfunni og Rannsóknasetri í barna og fjölskylduvernd, RBF, og jafnframt kynnt á veggspjaldi, er fræðslu-og kennsluefni um handleiðslufræði handa háskólanemum og fyrir fagfólk á sviði félags-heilbrigðis og menntavísinda. Þekkingin sem hér er miðlað kemur að gagni fyrir yfirmenn og stjórnendur á sviði velferðarþjónustu og á vettvangi menntunar og uppeldisstarfa, en einnig á stofnunum atvinnulífsins, þ.e. þróunar og þjónustu, verslunar og viðskipta. Efnið spannar breitt svið handleiðslu þar sem 17 höfundar rita um sögu, hugmyndafræði og þróun handleiðslu. Kynnt eru ólík líkön og margvísleg aðferðanálgun, m.a. í erfiðum og ágengum málum, og fjallað um leiðir til að eflingar í starfi og vernda starfssjálfið gegn álagi og kulnun.
Sigrún Júlíusdóttir, Kristín Lilliendahl og Sveindís A. Jóhannsdóttir
Lykilorð: faghandleiðsla, fagþróun, kulnun